Programma 1. Bestuur en organisatie
Hoofddoelstelling programma (missie):
Een voor ieder zichtbaar bestuur in een eigentijdse gemeente die samen met inwoners, bezoekers en bedrijven ambitieus verder bouwt aan een omgeving waar je goed en veilig kunt wonen, werken en recreëren.
In het eerste kwartaal hebben wij onze manier van werken verder ontwikkelt, waarin integraal denken en doen, participatie en heldere communicatie centraal staan. Centrale thema’s als modernisering en professionalisering van de interne en externe dienstverlening zijn leidend bij de ontwikkeling van diverse onderwerpen die in dit programma aan de orde zijn.
Programma 2. Ruimte
Hoofddoelstelling programma (missie):
Een dynamische, duurzame, ontwikkelingsgerichte en veilige woon-, werk- en recreatiegemeente met behoud en versterking van bestaande (omgevings-)kwaliteiten, een gemeente die bijdraagt aan het welzijn van onze inwoners en recreanten.
Binnen onze gemeente leveren we met regelmaat projecten op die een bijdrage leveren aan bovenstaande doelstelling. Toch is de ontwikkeling van onze gemeente voor ons niet volledig maakbaar. We zien dat bedrijven last hebben van de (wereldwijde) schaarste aan grondstoffen en het niet tijdig leveren van materialen en onderdelen. Bouwmaterialen zijn veel duurder geworden en ook het personeel blijkt soms schaars. Dit speelt projecten van derden, maar ook onze eigen projecten parten. Projecten lopen vertraging op en soms worden projecten door particuliere initiatiefnemers in de wacht gezet. Prijsstijgingen leiden ook tot overschrijding van beschikbare kredieten. Verder hebben werkzaamheden van de nutsbedrijven invloed op de snelheid van realisatie. Zij rekenen nu al een voorbereidingstijd van 64 (!) weken. Wat de effecten hiervan op de lange termijn zijn, is nu niet te voorspellen.
Programma 3. Economie
Hoofddoelstelling programma (missie):
De Fryske Marren streeft naar een krachtige, innovatieve en toekomstbestendige economie, die een bijdrage levert aan een aantrekkelijk woon- en leefklimaat en een duurzame economie, waarbij sprake is van efficiënt gebruik van (hernieuwbare) grondstoffen.
Bij de jaarrapportage waren we optimistisch over de economie in onze regio. De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) lieten in 2021 een bovengemiddelde groei van de economie in onze regio zien. Ook in De Fryske Marren was de economie hersteld van de coronacrisis uit 2020 en de werkloosheid erg laag. Echter door de oorlog in Oekraïne, een wereldwijde schaarste aan grondstoffen en een tekort aan personeel begint de kans op een recessie wel toe te nemen. De situatie verandert met de dag. Daardoor zijn veel scenario’s mogelijk. De impact van de oorlog en de schaarste aan grondstoffen is nu al merkbaar door de hoge brand- en grondstoffenprijzen, wat de koopkracht doet dalen. Dat betekent dat consumenten het in de portemonnee voelen. Het vertrouwen van consumenten in de economie heeft een flinke deuk opgelopen. Ook het handelskanaal wordt geraakt door de ingevoerde sancties en bedrijven die vrijwillig handel beperken met Rusland. Dat zal bijna zeker ook een negatief effect hebben op de economie in onze regio en zou de economie kunnen doen krimpen. De mate waarin valt niet te voorspellen, maar wij zullen het in De Fryske Marren zeker ook gaan voelen.
Programma 4. Leefbaarheid en onderwijs
Hoofddoelstelling programma (missie):
Een sterke, dragende, levendige samenleving met goede en toegankelijke (basis)voorzieningen.
Het leerlingenvervoer is opnieuw aanbesteed. We bereiden de start van het nieuwe contract nu voor zodat het goed loopt bij het begin van het nieuwe schooljaar.
De bibliotheken zijn weer volledig open. De culturele sector is weer opgestart. We zijn begonnen met de uitvoering van het nieuwe beleidsplan. Er worden grote activiteiten georganiseerd in het kader van Arcadia.
Ook de sport en beweeg locaties zijn weer open. Waaronder Swimfun en ons eigen Sportbedrijf. Het lokale sport en beweegakkoord wordt uitgevoerd. Diverse huisvestingsprojecten zijn in ontwikkeling.
Er worden meer inwonersinitiatieven ontwikkeld. De dorps- en buurthuizen zijn weer ‘los’. We hebben ondersteuning geboden voor de kosten van huisvesting en energie. We bereiden nieuwe accomodatiebeleid voor. Het AZC blijft twee jaar langer open. Onderwijs voor kinderen van statushouders is georganiseerd.
Het plan voor Voor- en Vroegschoolse Educatie wordt uitgevoerd. Er wordt uitvoering gegeven aan het IHP, er lopen diverse traject voor nieuw- en verbouw van scholen. Ook zijn er een zestal nieuwe aanvragen ingediend die worden beoordeeld.
Het regionale actieplan voorkoming vroegtijdige schooluitval wordt uitgevoerd.
Programma 5. Sociaal domein
Hoofddoelstelling programma (missie):
Alle inwoners van De Fryske Marren doen mee en kunnen zich maximaal ontplooien.
In de eerste maanden van het jaar waren de gevolgen van de coronacrisis nog merkbaar in de ontwikkelingen en werkzaamheden binnen de beleidsvelden van dit programma. Waar nodig hebben we ondersteuning doorgezet.
We werken aan de ontwikkeling van preventief jeugdbeleid waarbij we inspelen op problemen die zijn ontstaan tijdens de coronacrisis. Het welzijnswerk is gestart met de uitvoering van de ontwikkelagenda. Het inclusiebeleid is in uitvoering. De drie actielijnen van het Mantelzorgbeleid worden verder ontwikkeld. De Kear ondersteunt vrijwilligers.
We zien nog steeds een lichte stijging van het gebruik van Wmo-maatwerkvoorzieningen vergelijkbaar aan de afgelopen jaren. Het inkoopproces voor Wmo-ondersteuning is in voorbereiding en start voor de zomer. De doordecentralisatie van Wmo beschermd wonen is uitgesteld.
We verwachten vooralsnog geen stijging van het gebruik van Jeugdwetvoorzieningen. De inkoop voor Specialistische Jeugdhulp is in voorbereiding en wordt voor de zomer uitgevoerd. Er wordt een regiovisie Jeugdhulp opgesteld om te voldoen aan de norm van goed opdrachtgeverschap. Lokaal werken we aan het opstellen van nieuw Jeugdbeleid, daarin betrekken we ook kinderen en jongeren zelf. Dat past ook binnen Wikselwurk, organisatie brede aanpak van inwonersparticipatie.
Er is nog steeds sprake van een daling van het aantal inwoners met een uitkering. Als gevolg van de coronacrisis en de beëindiging van tijdelijke maatregelen wordt er meer gebruik gemaakt van de Bbz.
We werken aan de doorontwikkeling van Empatec naar een leer-werkbedrijf. Als gevolg van de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne worden maatregelen uitgevoerd om deze mensen van leefgeld en andere zaken te voorzien. Vluchtelingen die willen werken worden daarin begeleid. We spannen ons in om tot voldoende en goed aanbod te komen voor inburgeraars als gevolg van de nieuwe Inburgeringswet.
We zien een toename van het aantal meldingen van betalingsachterstanden door de hoge energieprijzen. Het aantal aanvragen voor inkomensondersteuning neemt daardoor toe. We geven uitvoering aan de maatregelen voor de energietoeslag.We werken aan het opstellen van een lokaal actieplan voor de aanpak van huiselijk geweld. Provinciaal wordt een plan opgesteld over mensenhandel.
Het gezondheidsbeleid is volop in uitvoering. Een voorbeeld daarvan is de gezonde wijkaanpak in samenwerking met de GGD. Er wordt gewerkt aan een herkenbare communicatie aanpak om hier nog meer aandacht aan te geven.
De pilot Onafhankelijke Cliëntondersteuning is goed verlopen. We passen de ervaringen en opgedane kennis toe in de praktijk. Er zijn nieuwe aanbieders gecontracteerd waaronder een aanbieder met specialisatie mantelzorg. De Adviesraad Sociaal domein heeft diverse gevraagde en ongevraagde adviezen aangeboden.